Coraz więcej osób zwraca się z osobistymi problemami do chatbotów i modeli generatywnej sztucznej inteligencji — traktując je jako doradców, terapeutów lub powierników. Choć takie rozwiązania bywają kuszące — zwłaszcza przez dostępność i brak kosztów — korzystanie z nich może wiązać się z poważnymi zagrożeniami zarówno dla prywatności, jak i stabilności emocjonalnej
Skuteczność terapeutyczna i jej granice
Specjalnie przeszkolone modele AI, jak Therabot, wykazały obiecujące wyniki: u osób z depresją nasilenie objawów spadło średnio o ok. 51%, a przy zaburzeniach lękowych o 31% To sugeruje, że sztuczna inteligencja może pełnić w pewnych warunkach rolę wsparcia psychicznego. Jednak autor artykułu ostrzega — zanim zacznie się „wygadywać” przed AI swoje najgłębsze lęki, warto się dobrze zastanowić.
Gdzie tkwi niebezpieczeństwo?
Psycholodzy i twórcy AI alarmują, że formułowanie problemów wobec maszyny może prowadzić do:
- Utraty obiektywności – chatbot nie rozumie kontekstu, powtarza schematy, może wzmacniać niekorzystne narracje;
- Braku empatii ludzkiej – AI imituje empatię, ale nie zastąpi terapii opartej na relacji człowiek‑człowiek;
- Zagrożenia prywatności – wrażliwe dane (traumy, obawy, szczegóły życia) trafiają na serwery, co niesie ryzyko wycieku lub komercyjnego wykorzystania
Wygoda kontra rzetelność — dylemat użytkowników
Z jednej strony chatboty dostępne są 24/7, bez kosztów i formalności. Z drugiej — brak kontroli nad jakością odpowiedzi, możliwość uszkodzenia zdrowia psychicznego lub pogłębienia traumy, jeśli AI źle zinterpretuje przesłany tekst.
Co podkreślają specjaliści?
Eksperci zalecają podejście ostrożne i świadome:
- AI może być wsparciem, ale nie zastąpi profesjonalnej interwencji psychologicznej;
- warto zachować krytycyzm—sprawdzać źródła, rozumieć ograniczenia modeli i traktować odpowiedzi jako sugestie, nie diagnozy;
- wrażliwe dane lepiej powierzać uprawnionym specjalistom niż publicznym narzędziom online
Lepiej postawić na terapeutkę-człowieka. Lata nauki i ludzkie uczucia pozwalają lepiej zrozumieć meandry ludzkiej psychiki. Zwłaszcza, gdy problemy są poważne.
Cezary Majewski
