Poprzeczne zapalenie rdzenia kręgowego (TM) to rzadkie, ale groźne schorzenie neurologiczne, które powoduje stan zapalny rdzenia kręgowego. W efekcie zaburza przewodzenie impulsów nerwowych, co prowadzi do różnorodnych objawów i w niektórych przypadkach może skutkować trwałym uszkodzeniem układu nerwowego.
Przyczyny
TM może być wywołane przez różne czynniki:
- Infekcje wirusowe - m.in. ospa wietrzna, półpasiec, HIV, polio, różyczka czy grypa.
- Infekcje bakteryjne - np. gruźlica, kiła, borelioza.
- Choroby autoimmunologiczne - takie jak toczeń, zespół Sjögrena czy sarkoidoza.
- Pasożyty - np. toksoplazmoza, wągrzyca.
- Choroby demielinizacyjne - stwardnienie rozsiane, neuromyelitis optica (NMOSD) lub zapalenie związane z przeciwciałami MOG.
W części przypadków przyczyna pozostaje nieznana (idiopatyczne TM).
Objawy
Symptomy rozwijają się szybko (w ciągu godzin lub dni) i mogą obejmować:
- Ból pleców
- Osłabienie mięśni, szczególnie kończyn
- Zaburzenia czucia: mrowienie, drętwienie, nadwrażliwość na ból
- Problemy z pęcherzem i jelitami
- Trudności w koordynacji ruchów
- Zmiany ciśnienia krwi
- W ciężkich przypadkach - paraliż
Diagnostyka
Rozpoznanie TM wymaga:
- Szczegółowego wywiadu medycznego
- Badania neurologicznego
- Rezonansu magnetycznego rdzenia kręgowego (MRI)
- Analizy płynu mózgowo-rdzeniowego
- Testów laboratoryjnych w kierunku infekcji, chorób autoimmunologicznych i obecności specyficznych przeciwciał (np. AQP4, MOG)
Badanie przeciwciał ma istotne znaczenie dla dalszego leczenia i prognozy pacjenta.
Leczenie
Terapia zależy od przyczyny TM i może obejmować:
- Leki przeciwzapalne, immunosupresyjne lub przeciwwirusowe
- Rehabilitację neurologiczną poprawiającą funkcje ruchowe i czuciowe
- Leczenie chorób podstawowych, np. antybiotyki przy infekcjach
Wczesne wdrożenie leczenia jest kluczowe dla zmniejszenia ryzyka trwałych uszkodzeń neurologicznych.
Poprzeczne zapalenie rdzenia jest poważnym schorzeniem, które wymaga szybkiej diagnozy i leczenia. Dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym i terapeutycznym możliwe jest skuteczne leczenie i poprawa jakości życia pacjentów. Monitorowanie pacjentów po pierwszym epizodzie TM pozwala na wczesne wykrycie nawrotów lub rozwoju przewlekłych chorób neurologicznych.
źródło zdjęcia: pexels
Kamila Kopytiuk
