Wiele osób kojarzy cukier głównie z nadwagą czy próchnicą, ale naukowcy biją na alarm — jego nadmiar może mieć znacznie poważniejsze skutki. Najnowsze badania pokazują, że słodzone napoje i produkty pełne cukrów prostych poważnie wpływają na bakterie żyjące w naszych jelitach, a przez to – na funkcjonowanie całego układu odpornościowego.
Jelitowy ekosystem pod wpływem cukru
Nasz przewód pokarmowy zamieszkują miliardy mikroorganizmów, które pomagają w trawieniu, chronią przed patogenami i wspierają odporność. Jednak nadmiar cukru zaburza tę równowagę – zmniejsza liczbę „dobrych” bakterii (np. Bacteroidetes), a sprzyja rozwojowi tych, które mogą wywoływać stan zapalny (jak Proteobacteria).
Efekt? Osłabienie bariery jelitowej, większa przepuszczalność jelit i ryzyko rozwoju chorób zapalnych oraz metabolicznych.
Zmiany nawet na poziomie genetycznym
W badaniu naukowców z 2025 roku zaobserwowano, że cukier może wpływać nawet na geny bakterii jelitowych. W przypadku szczepu Bacteroides thetaiotaomicron doszło do zmian w DNA, które zaburzyły ich normalną funkcję. To z kolei wpłynęło na aktywność limfocytów T (odpowiedzialnych za odporność) i osłabiło reakcje immunologiczne organizmu.
Dobra wiadomość: organizm potrafi się regenerować
Choć skutki diety bogatej w cukier są poważne, badania dają też nadzieję — po wyeliminowaniu nadmiaru cukru z diety, mikroflora jelitowa może wrócić do równowagi. Oznacza to, że nawet jeśli przez pewien czas odżywialiśmy się niezdrowo, mamy szansę odwrócić negatywne zmiany.
Co warto zrobić, by zadbać o jelita i odporność?
- Ograniczaj cukry proste – zwłaszcza słodzone napoje, słodycze i gotowe dania.
- Jedz więcej błonnika – warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i rośliny strączkowe wspierają dobre bakterie.
- Rozważ probiotyki i prebiotyki – szczególnie po antybiotykach lub w czasie obniżonej odporności.
- Dbaj o styl życia – stres, brak snu i siedzący tryb życia również osłabiają mikrobiom.
To, co jemy, ma ogromny wpływ nie tylko na naszą wagę, ale też na odporność. Cukier może zaburzać funkcjonowanie bakterii jelitowych i osłabiać mechanizmy obronne organizmu. Na szczęście odpowiednia dieta i zmiana nawyków mogą skutecznie odwrócić ten proces. Zdrowe jelita to zdrowszy człowiek – dosłownie.
źródło zdjęcia: pexels
Kamila Kopytiuk
