Wyobraź sobie, że na Twoim ciele pojawia się niewinne znamionko. Mały, niepozorny punkcik, który jednak z każdym miesiącem zmienia kształt, kolor i rozmiar. To może być czerniak, a więc jeden z najgroźniejszych nowotworów, który w ciągu zaledwie kilku miesięcy może stać się wyrokiem. Jak go rozpoznać, zanim będzie za późno? Poznaj abecadło, które może uratować Ci życie.
ABCDE czerniaka
Czerniak to podstępny przeciwnik. Rozwija się szybko, często daje przerzuty i bywa śmiertelny. Ale jest też jeden ratunek: wczesne wykrycie. Amerykańscy dermatolodzy opracowali prosty system ABCDE, który pozwala każdemu sprawdzić, czy zmiana na skórze może być groźna.
A jak ASYMETRIA
Zdrowe znamiona są zwykle symetryczne – jeśli narysujesz linię przez środek, obie połowy będą podobne. Czerniak często rośnie nierównomiernie – jedna strona może być większa, wypukła lub mieć inny kształt.
B jak BRZEG (border)
Łagodne pieprzyki mają gładkie, wyraźne krawędzie. Niepokój powinny wzbudzić zmiany o poszarpanych, nierównych lub rozmytych granicach – jakby kolor "wylewał się" poza obrys.
C jak KOLOR (color)
Zwykłe znamiona są jednolite – brązowe, jasnobrązowe lub cieliste. Czerniak często ma kilka odcieni naraz: czerń, ciemny brąz, czerwień, a nawet biel lub niebieskawy odcień.
D jak ŚREDNICA (diameter)
Większość czerniaków ma ponad 6 mm średnicy (wielkość gumki od ołówka), ale uwaga – nowotwór może być też mniejszy! Każda zmiana, która rośnie, powinna być skontrolowana.
E jak EWOLUCJA (evolving)
Najważniejszy znak ostrzegawczy! Jeśli znamionko zmienia się: powiększa, ciemnieje, krwawi lub swędzi, natychmiast idź do dermatologa!
Czerniak atakuje podstępnie
Nie potrzebuje wiele. Wystarczy, że masz jasną karnację, często się opalasz lub w dzieciństwie doznałeś poparzeń słonecznych. Czerniak może rozwinąć się nawet po latach! Masz dużo pieprzyków? Ryzyko rośnie. W rodzinie były przypadki czerniaka? Bądź szczególnie czujny. Korzystasz z solarium? To jak proszenie się o kłopoty.
Raz w miesiącu poświęć 10 minut na przegląd swojego ciała. Stań przed lustrem i sprawdź:
Twarz, uszy, szyję – nawet skórę głowy (poproś kogoś o pomoc).
Dłonie, paznokcie, stopy – czerniak może się ukryć nawet tam!
Plecy, pośladki, uda – użyj drugiego lusterka.
Miejsca, które rzadko widzisz – np. pachwiny czy pachy.
Podejrzaną zmianę pokaż dermatologowi. Wczesne wykrycie czerniaka daje ponad 90% szans na wyleczenie!
R.B.
Fot. Pixibay
