Trzustka to niewielki, ale niezwykle ważny narząd, który odgrywa kluczową rolę w naszym organizmie. Odpowiada zarówno za trawienie pokarmów, jak i regulację poziomu cukru we krwi, a jej prawidłowe funkcjonowanie ma ogromne znaczenie dla zdrowia.
1. Trzustka pełni dwie funkcje
Trzustka działa w dwóch obszarach: w układzie trawiennym produkuje enzymy trawiące tłuszcze, białka i węglowodany, a w układzie hormonalnym wydziela insulinę i glukagon, które kontrolują poziom cukru we krwi. Oba te procesy są ze sobą ściśle powiązane.
2. Wyspy Langerhansa i otaczająca je tkanka
Wyspy trzustkowe, gdzie powstaje insulina, są kluczowe dla diabetologii, ale ważne jest także otaczające je środowisko tkankowe. Komórki fibroblastów i zrębu wspierają długowieczność komórek beta odpowiedzialnych za produkcję insuliny.
3. Rezerwy komórek beta
Najnowsze badania pokazują, że w dorosłej trzustce istnieją komórki zdolne przekształcać się w insulinotwórcze, co otwiera nowe możliwości leczenia cukrzycy typu 1 bez przeszczepów czy terapii genowych.
4. Trzustka ma własny zegar biologiczny
Aktywność komórek beta zmienia się w ciągu dnia - wieczorem są one mniej wrażliwe na glukozę. Dlatego jedzenie późnym wieczorem może sprzyjać insulinooporności.
5. Układ odpornościowy a trzustka
W normalnych warunkach układ odpornościowy nie szkodzi trzustce. Makrofagi wspierają regenerację wysp trzustkowych, dbając o równowagę między ochroną a niszczeniem komórek.
6. Choroby nowotworowe
Nowotwory trzustki są trudne do leczenia, ale nowoczesne testy biomarkerowe pozwalają wykryć zmiany we wczesnym stadium, zwiększając szanse skutecznej terapii.
7. Znaczenie diety
Zdrowa dieta chroni trzustkę. Warto ograniczać tłuste i przetworzone produkty oraz alkohol, a stawiać na warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste.
8. Objawy chorób trzustki
Najczęstsze symptomy to ból w górnej części brzucha, nudności, wymioty, utrata apetytu, żółtaczka oraz zmiany w stolcu. W przypadku ich wystąpienia należy zgłosić się do lekarza.
9. Leczenie chorób trzustki
W zależności od rodzaju choroby leczenie może obejmować hospitalizację, głodówkę, podawanie płynów, enzymy trzustkowe czy kontrolę poziomu cukru we krwi.
10. Regularne badania
Profilaktyczne badania, takie jak USG jamy brzusznej czy oznaczanie enzymów trzustkowych, pozwalają na wczesne wykrycie problemów i zwiększają szanse skutecznego leczenia.
źródło zdjęcia: pexels
Kamila Kopytiuk
