Zmiany klimatyczne stają się coraz bardziej odczuwalne w naszym codziennym życiu. Ich wpływ nie ogranicza się tylko do środowiska - dotyka także zdrowia ludzi. Jak podkreśla dr inż. Krzysztof Skotak z Instytutu Ochrony Środowiska, nie da się ich całkowicie uniknąć, ale można się do nich odpowiednio przygotować.
Klimat a zdrowie
Zmiany klimatu mają zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie skutki dla zdrowia. Bezpośrednio możemy odczuwać je poprzez fale upałów, które zwiększają ryzyko odwodnienia, udarów cieplnych czy zaostrzenia chorób serca i płuc. Szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze, kobiety w ciąży i osoby z przewlekłymi schorzeniami.
Pośrednio zmiany klimatyczne wpływają na rozprzestrzenianie się chorób przenoszonych przez owady, takich jak kleszcze czy komary. Cieplejsze zimy pozwalają tym wektorom na pojawienie się w nowych rejonach. Dodatkowo zmienia się jakość wody i żywności, co może prowadzić do zatruć i infekcji.
Jak miasta mogą się adaptować
W miastach obserwujemy tzw. „miejskie wyspy ciepła” - miejsca, gdzie zabudowa i brak zieleni powodują wyższe temperatury niż w okolicznych terenach. Rozwiązaniem jest tworzenie parków, sadzenie drzew czy mapowanie miejsc szczególnie narażonych na upały.
Jednak nie każda zieleń działa jednakowo - nieuporządkowana roślinność może zatrzymywać wodę i ograniczać skutki suszy, ale jednocześnie sprzyja rozwojowi owadów przenoszących choroby. Dlatego planowanie zieleni w miastach musi być przemyślane i dostosowane do lokalnych warunków.
Sektor zdrowia wobec zmian klimatu
Szpitale i placówki medyczne same generują emisje dwutlenku węgla, dlatego muszą stawiać na zrównoważony rozwój: modernizację infrastruktury, oszczędność energii i ekologiczne technologie. W Polsce powstają Miejskie Plany Adaptacji, które pomagają ocenić ryzyka klimatyczne i opracować lokalne strategie ochrony mieszkańców. Ich skuteczność zależy jednak od standaryzacji i współpracy samorządów.
Współpraca międzynarodowa
Zmiany klimatu to problem globalny, dlatego współpraca między państwami jest kluczowa. Dr Skotak działa w ramach Grupy Roboczej ds. Zdrowia przy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), wymieniając doświadczenia i opracowując strategie minimalizujące negatywne skutki zmian klimatu dla zdrowia ludzi.
Zmiany klimatyczne wymagają skoordynowanych działań na wielu poziomach – od codziennych decyzji jednostek po polityki państwowe. Tylko dzięki przemyślanej adaptacji, edukacji i współpracy międzynarodowej możemy chronić zdrowie i dobrostan przyszłych pokoleń.
źródło zdjęcia: pexels
Kamila Kopytiuk
